Tortikollis: Çocuklarda Boyun Eğriliği Hakkında Ebeveynlerin Bilmesi Gerekenler

Tortikollis nedir?

Tortikollis, boyun kaslarındaki bir sorun nedeniyle boynun bir tarafa bükülmesi veya eğilmesi durumudur. Konjenital (doğumda mevcut) veya edinilmiş (sonradan gelişmiş) olabilir.

Konjenital tortikollisin nedenleri nelerdir?

Konjenital tortikolis, boyundaki sternokleidomastoid kaslardan (SCM) birinin kısalması nedeniyle oluşur. Bunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte bebeğin rahimdeki konumu, doğum sırasındaki travma, kas hastalığı veya anormal gelişim ile ilgili olabilir.

Edinilmiş tortikolisin nedenleri nelerdir?

Edinsel tortikollise görme sorunları, reflü, ilaç tedavisi, servikal distoni, skar dokusu, boyun artriti, iltihaplanma, enfeksiyon veya boyun kaslarının yaralanması gibi çeşitli faktörler neden olabilir. Nadiren servikal omurgadaki bir tümör veya kanamadan da kaynaklanabilir.

Tortikolis belirtileri nelerdir?

Tortikolisin ana semptomu başın bir tarafa eğilip diğer tarafa dönmesidir. Diğer semptomlar arasında boyun ağrısı, sertlik, şişlik, hareket azalması, düzensiz omuzlar, boyun kaslarında şişlik, asimetrik yüz özellikleri, kafa titremeleri veya baş ağrıları sayılabilir.

Tortikollis ne kadar yaygındır?

Tortikollis çok yaygın bir durum değildir. Bazı kaynaklara göre doğumda mevcut olan konjenital müsküler tortikolis prevalansı tüm canlı doğumların %1'inden azdır. Yaşamın ilerleyen dönemlerinde gelişen edinilmiş tortikollisin görülme sıklığının 10.000-20.000 kişide 1 olduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, bazı vakalar hafif olabileceğinden veya az rapor edilmiş olabileceğinden, bu rakamlar tortikolisin gerçek insidansını yansıtmayabilir.

Tortikolis için fizyoterapi nedir?

Fizyoterapi, tortikollisli kişilerin boyun hareketlerini, duruşlarını ve görünümlerini iyileştirmelerine yardımcı olabilecek bir tedavi türüdür. Tortikolis için fizyoterapi aşağıdaki bileşenleri içerir:

Germe egzersizleri: Bunlar boynun etkilenen tarafındaki gergin kasları uzatmak ve hareket aralığını artırmak için tasarlanmıştır. Germe egzersizleri terapist tarafından yapılabileceği gibi hasta veya bakıcı tarafından da evde yapılabilir. Germe egzersizlerinden bazı örnekler şunlardır:

-Başı eğimin karşı tarafına çevirin ve 10 ila 15 saniye tutun. Günde birkaç kez tekrarlayın.

-Başı eğimin karşı tarafına eğerek ve 10 ila 15 saniye kadar bu şekilde tutmak. Günde birkaç kez tekrarlayın.

- Elinizi çeneye koyun ve yavaşça eğimin karşı tarafına doğru itin. 10 ila 15 saniye basılı tutun. Günde birkaç kez tekrarlayın.

Güçlendirme egzersizleri: Bunlar boynun karşı tarafındaki zayıf kasları güçlendirmek ve kas dengesini iyileştirmek için tasarlanmıştır. Güçlendirme egzersizleri terapist tarafından yapılabileceği gibi hasta veya bakıcı tarafından da evde yapılabilir. Güçlendirme egzersizlerinden bazı örnekler:

-Sırt üstü yatıp, başını yastıktan kaldırmak. 5 ila 10 saniye basılı tutun. Günde birkaç kez tekrarlayın.

-Oturarak veya ayakta durarak başı el, havlu veya top gibi bir dirence doğru itmek. 5 ila 10 saniye basılı tutun. Günde birkaç kez tekrarlayın.

-Başını eğimin karşı tarafına çevirerek bir oyuncak veya nesneyi gözlerinin önünde tutmak. 10 ila 15 saniye basılı tutun. Günde birkaç kez tekrarlayın.

Konumlandırma: Bu uygulamalar, tortikollisten kaynaklanabilecek deformasyonları ve asimetrileri önlemeye veya düzeltmeye yardımcı olabilir. Konumlandırma hasta veya bakıcı tarafından evde yapılabilir.

-Bebeği veya çocuğu gün boyunca sırtüstü, yüzüstü, yan veya taşıyıcı gibi farklı pozisyonlara yerleştirmek. Bu, baş ve boyun hareketini uyarmaya ve kafatasının düzleşmesini önlemeye yardımcı olabilir.

-Eğimin karşı tarafına oyuncaklar, ışıklar, sesler veya yüzler yerleştirerek bebeği veya çocuğu her iki tarafa da bakmaya teşvik edin. Bu, görsel ve işitsel gelişimin ve sosyal etkileşimin desteklenmesine yardımcı olabilir.

- Uyurken veya dinlenirken baş ve boynu yastık, minder veya boyunluk ile desteklemek. Bu, nötr konumu korumaya ve daha fazla eğilmeyi önlemeye yardımcı olabilir.

Botulinum toksini enjeksiyonları: Bu, bazı tortikollis vakalarında kas spazmını ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilecek tıbbi bir tedavidir. Botulinum toksini kas kasılmasına neden olan sinir sinyallerini bloke eden bir maddedir. Etkilenen boyun kaslarına doktor veya uzman tarafından enjekte edilebilir.

Botulinum toksini enjeksiyonlarının kullanım kriterleri nelerdir?

Bazı klinisyenler, 6 aylık agresif fizik tedavi sonrasında iyileşme sağlanamayan hastalar için botulinum toksini enjeksiyonlarını kullanmış ve hastaların %74-95'inde ameliyattan kaçınmışlardır.

Yaş ne olursa olsun ameliyat kriterleri nelerdir?

Bazı cerrahlar ameliyat için kriterin, yüzün bir tarafının diğerine göre daha küçük olduğu bir durum olan fasiyal hemihipoplazi gelişmesi olduğunu ileri sürmüşlerdir. Diğer nedenler ise fizyoterapiye ve diğer tedavi opsiyonlarına yanıt alınamamasıdır.

Cerrahi işlemin adımları nelerdir?

-Boyun orta üçte birlik kısımdaki kasa kesi yapılması.

-Genellikle sıkı olan ve önden ve arkadan kesilmesi gerekebilen boynun fasya kollisinin serbestlenmesi.

-En kısa sürede boynun tam rotasyonu ve ekstansiyonunu içeren yoğun fizyoterapi.

-Fibröz bandın serbest bırakılmasından sonra en az 3 ay boyunca yumuşak boyunluk uygulanması.

Sonuç olarak, tortikollis durumunda doktor muayenesi ve takibi çok önemlidir. Doğru fizik tedavinin uygulanması ile birçok bebekte cerrahi girişime gerek kalmadan tortikollisin iyileştiğini söyleyebiliriz.